Zenon Głogowski

Sprawozdanie z działalności Rezerwatu Archeologicznego
w Gieczu, woj. Poznań, za rok 1973

Działalność Rezerwatu Archeologicznego w Gieczu w roku 1973 koncentrowała się głównie na popularyzowaniu archeologii, propagowaniu zagadnienia ochrony zabytków archeologicznych, w pewnym stopniu również na badaniach ratowniczych przeprowadzonych na terenie wsi Giecz i Biskupice. W lipcu i sierpniu 1973  r. przy prowadzeniu na terenie obu wsi robót ziemnych związanych z zakładaniem wodociągu natrafiono na ceramikę wczesnośredniowieczną i kości ludzkie. Przy pomocy pracowników naukowych Muzeum Archeologicznego w Poznaniu określono zasięg dawnej osady i cmentarzyska, zabezpieczono zebrane materiały i przekazano je do dalszego opracowania. Przekazano także do Muzeum Archeologicznego w Poznaniu materiały wykopaliskowe wydobyte podczas długoletnich badań na terenie grodziska, a które znajdowały się dotąd w magazynach Rezerwatu Archeologicznego w Gieczu.

W roku sprawozdawczym udostępniony był dla zwiedzających teren całego Rezerwatu. Zorganizowana została wystawa stała pt. „Gród Piastowski w Gieczu”, którą zwiedziło 4007 osób, z czego 2324 osoby zorganizowane w grupy wycieczkowe. W dniach od 4 do 20 marca 1973 roku przygotowano w pawilonie muzealnym wystawę czasową prezentującą rzeźby w korze amatora-plastyka E. Nowaka, a w sierpniu trzy razy zmienny zestaw karykatur H. Derwicha. Obie wystawy zwiedziło około 1000 osób. W listopadzie zorganizowano wystawkę oświatową składającą się z fotogramów uzyskanych ze zbiorów Muzeum Historycznego pt. „Lenin a Polska”, którą zwiedziło 220 osób. Wśród zwiedzających najliczniejszą grupę stanowiła młodzież szkolna, studenci oraz uczestnicy imprez turystycznych. Liczną grupę osób zwiedzających Rezerwat Archeologiczny w Gieczu stanowili goście zagraniczni: delegaci RWPG, przedstawiciele nauki z Holandii oraz studenci z Nigerii, Czechosłowacji i NRD.

W celu wyjaśnienia zwiedzającym problematyki związanej z Gieczem, zaznajomienia ich ze sztuką romańską i okresem wczesnośredniowiecznym wygłoszono 69 pogadanek omawiających historię obrony grodu, budownictwa romańskiego oraz życia codziennego mieszkańców w okresie wczesnośredniowiecznym. W pogadankach wzięło udział około 1800 osób.

W roku sprawozdawczym wygłoszono dla młodzieży szkolnej oraz uczestników imprez turystycznych 5 wykładów bogato ilustrowanych przezroczami, w których wzięło udział około 200 osób. W maju 1973 r. mgr M. Kwiczala-Sojecka wygłosiła w trzech szkołach podstawowych w Środzie wykłady pt. „Sztuka romańska”, 30 listopada odbył się wykład mgr. B. Gorzelanego i mgr. H. Łukaszewskiego pt. „Wra– [w tym miejscu brak jest w oryginale całej linii tekstu] dekady „Człowiek-Świat-Polityka”, oraz 7 grudnia wykład dr. W. Kamińskiego pt. „Instrumenty muzyczne w Polsce średniowiecznej”, wygłoszony w ramach cyklu „Kultura średniowiecza”.

Dla młodzieży szkolnej oraz osób zwiedzających Rezerwat Archeologiczny zorganizowano przy współudziale zespołu amatorskiego Klubu „Piast”, działającego przy Rezerwacie Archeologicznym w Gieczu, w dniach 4, 10 i 11 marca trzy przedstawienia widowiska historycznego wg dramatu J. Dobraczyńskiego pt. „Przędziwo Jolanty”. Natomiast 10 czerwca dla trzech szkół podstawowych w Środzie zorganizowano konkurs pt. „Turniej historii” poprzedzony wygłoszeniem prelekcji wprowadzających w zainteresowanych szkołach, na który składały się pytania związane tematycznie z prelekcjami oraz gry związane z życiem codziennym ludzi we wczesnym średniowieczu np. plecenie lin, strzelanie z łuku, łowienie ryb. W obu imprezach wzięło udział 700 osób.

Dla uczestników imprez turystycznych i obozów wędrownych zorganizowano 15 „Wieczornic przy kominku”, w czasie których S. Sojecki wygłaszał gawędy historyczne oraz recytował poezje.

Dla zainteresowanych historią grodu w Gieczu, zagadnieniami kultury romańskiej oraz w celach dydaktycznych udostępnia się książki z podręcznej biblioteki Rezerwatu Archeologicznego.

W roku sprawozdawczym szczególnie dobrze układała się współpraca z organizacjami, instytucjami i klubami. W kwietniu 1973 r. odbyło się w Rezerwacie Walne Zebranie Wielkopolskiej Komisji Opieki nad Zabytkami a w styczniu Walne Zebranie Oddziału PTTK „Stomil”. Utrzymywane były stałe kontakty ze Średzkim Domem Kultury, w ramach którego brano udział w szkoleniach działaczy kultury i gospodarzy klubów, w zebraniach organizacji politycznych i społecznych wsi. Na szczególne podkreślenie zasługuje współpraca z Klubem Rolnika „Piast”, którego członkowie zespołu teatralnego przygotowali widowisko historyczne pt. „Przędziwo Jolanty” oraz inscenizację bajek wykonanych przez dziecięcy zespół recytatorski działający przy Klubie.

Rezerwat Archeologiczny w Gieczu był jednym z etapów rajdu studentów Politechniki Poznańskiej do Miłosławia, rajdu młodzieży Technikum Łączności z Poznania oraz dwóch rajdów motorowych organizowanych przez PTTK. Dla uczestników rajdów wygłoszono pogadanki na temat roli grodu w Gieczu oraz zorganizowano quiz dotyczący zabytków Giecza, w którym uczestniczyło około 350 osób.

W zakresie popularyzacji Rezerwatu Archeologicznego w Gieczu ukazała się w „Głosie Wielkopolskim” notatka o odkryciach dokonanych przy budowie wodociągu.

W ciągu całego roku czynna była na terenie wsi Giecz gablota reklamowa informująca o działalności Rezerwatu oraz gablota reklamowa broszur, wydawnictw i imprez odbywających się w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu.